ZATI SÓLLUK yá United Nations
Dui lomborór laçái ói zaigói baade, dec ókklor cántire samali bellá dec-boidec ot mazé cantir farthi uggwá bani bellá duniyair boro soddar óle kucíc goijjé. 1943 cónot takot wala tinnán decór ledhar Amiríkar raza Roosevelt, Briticor uzir-e-azom Churchill ar Rus-or sóddar Stalin, ítara tin zone Cantir farti uggwá banai bellai eélan goijjé. 1944 conót Amiríka, Britíc, Rus ar Śina hudda loi UN or Chatar draft ekkán leikke. San Francisco conference-ot mazé aró bicí mocora gorí 51án decór nomainda ye dostok goijje.1945 Oktobor 24 tarikót UN (United Nation) yáni Zati Sólluk boni accé.
UN or Morkozi ofís oré Amiríkar, Newyork coorót raikké. 1980 conót 154 gán dec UN ot góli sáñti boinné, 1999 conót 188 dec, Ehónot mazé 193 dec loi Zati Sólluk kaem asé.
UN-or Moksud (Object)
1. Duniyair cántire kaem rakon ar fítna fózzat-óre rukón.
2. Dec ókkol aposót bála bace bonti(mili) gorí toón.
3. Dec ókkolor Códori (economic), Cómazi (social) ar Rosómi (cultural) babote honó ekkán fítna fózzat óile ettefákor sáñte fáisela goron.
4. UN or moksúd hasel ói bella dec ókkol ettefakor sáñte mocora gorón.
UN-or Usúl (Constitution Usúl)
UN or dhoñr grup 6 wa asé, Íinor nam óilde ki hoilé,
1. Amfám Mujilís (General Assembly/အေထြေထြညီလာခံ)
2. Sálamoti Konsíl (Security Council / လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ)
3. Dec-boidec ór Hañsari (International Court of Justice / အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာတရာရုံး)
4. Códori ar Cómazi Konsíl (Economic and Social Council / စီးပြါးေရးႏွင္႔လူမွဳေရးေကာင္စီ)
5. Murobbiyana Konsíl (Trusteeship Council / ကုိလုိနီၾကီးၾကပ္ေရးေကာင္စီ)
6. Ségethirír Doftór (Secretariat / အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရုံး)… boli hoi 6 wa dhéla asé.
1. Amfám Mujilís
UN or mítiñg ek bosóre ek motta goré, foitto decóttí nomainda ól UN or sóllat uré. Ek decé ek vut difare. Cádaronnia maámalallá bicí vut loi fáisela goré. Boro sóñggin, kotin maámala óile 3 híssar 2 híssatti bicí vut loi fáisela goré.

Amfám Mujilís óilde UN or member oulé dec ókkolór moncáré zahér gorí farede ekkán zaga. É conference-otti manilode yían boro kaz aiye.
2. Sálamóti Konsíl

UN or Salamóti konsíl hoile beiggún-ottí bicí pawar aséde doftor. 11 wán decór member corik ťake, 5 sán dayem 6 wan toitta hoi dui kisím asé. Sina, Amiríka, Rus, Farañs, arde Britíc ítará óilde UN or dayem dec, bakigun toitta dec. Toitta decóre conference se 2 bosórolla basána goríde. UN or conference-or vut loi fáisela goitto geleyó honó ekkán dayem decé Veto Pawar maille UN or fáiselare rod gorí fare. UN or asólí moksud óilde cántire kaem rakon arde fítna fózzatoré rukon.
3. Dec-boidec ór Hañsari
Dec-boidec ór Hañsari-lla 15 wá Hañzi raké, hinoré Ségetherí ar Mujilís otti alog gorí basána goríde. Tarár miad óilde 9 bosór raikké. Membar wala dec ekkán loi ekkan fozzat óile hi Hañsarittí fáiselade. Hañsarittí faisela dinofare mokoddoma ókkoloré Ségetherír doftórot tulí fáisela goré.
4. Códori ar Cómazi Konsíl

Códori ar Cómazi Konsílót 54 wá member cámel ťake. Taráre miad 3 bosór, ítaráre yó Mujilís otti basána gorí tulé. Tarár ham óilde dec-boidec ór Códori, Cómazi, Rosómi, Sactó(sehét) ókkolóré torki gorón. Tarár hamoré moksud fura ófan ham gorón. UN or moksud ólore fura gorí fari bellai aró 6 wa grup Haás AJensis (Specualized Agencies) hoi banai ye.
a. ILO = International Labour Organization [Dec-boidec ór Mozdur or jomat]
b. FAO = Food and Agriculture Organization [Hána ar Hál các or Jomat]
c. UNESCO = United Nation Education Scientific and Cultural Organization [Zati Sóllúk ór Taalimi, Sáiñsi arde Rosómi Jomat]
d. IBRD = International Bank for Reconstruction and Development or World Bank [Jogoti Beñgkó]
e. IMF = International Monetary Fund [Dec-boidec or Tiyañr Fóun]
f. WHO = World Health Organization [Duniyai Saictó Jomat]
….. boli 6 wa grup asé.
5. Murobbiyana Konsíl
Murobbiyana Konsíl óildé laçái gorí hóri giyéde decóre samalon. Murobbiyana Konsíl otti foitto bosór koloni (bolazuri dohól goijjé dé dec) decór torkir hálotore Mujilísot report diya fore.
6. Ségetherír Doftór
Ségetherír Doftórór Ségetherí e Ala (General Secretary) óilde beguinor boro zimmadar. Ségetherí e Ala ré Ségetherír Doftórór razinama loi basána gorí tuláza. Ségetherí ye foitto bosór UN or ham kaz ókkoloré Mujilís-ot report diya fore. Cantire nuksan foñsí bóde maámala ókkol, ar laçái fítna maámala ókkoloré Sálamóti Konsíl ot tulí diya fore. Har hamoré honó míkkya torof dari nogorí zimmare adai gorá fore.
Zati Sólluk or Ségetherí-e-Aála ókkolor lictí
1 Trygve Lie (Norway), 1 February 1946 – 10 November 1952 Denmark
2 Dag Hammarskjöld (Sweden), 10 April 1953 – 18 September 1961 Denmark
3 U Thant (Burma), 30 November 1961 – 31 December 1971
4 Kurt Waldheim (Austria), 1 January 1972 – 31 December 1981
5 Javier Pérez de Cuéllar 1 January 1982 – 31 December 1991
6 Boutros Boutros-Ghali (Egypt), 1 January 1992 – 31 December 1996
7 Kofi Annan (Ghana) 1 January 1997 – 31 December 2006
8 Ban Ki-moon 1 January 2007 – 20 June 2011 Korea
9 António Gutterres (Portugal ) 1 January 2017- present
Háwala:
http://www.britannica.com/topic/secretary-general-UN
http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/List+of+United+Nations+Secretaries-General
Zomagorí Tulóya: Kuwáiccójjá
ထထထထထထထထထထထထထထထထထ